E-nummers in voeding staan in een negatief daglicht. Het lijken onnatuurlijke stoffen die eigenlijk niet in je eten thuishoren. Maar het ene e-nummer is het andere e-nummer nog niet. Je kunt ze niet over een kam scheren. Sommige e-nummers in voeding zijn natuurlijk en die kunnen geen kwaad. Andere e-nummers zijn chemische stoffen waarbij de wetenschap nog niet weet bij welke hoeveelheid van het voedsel waar het in zit gevaar voor de mens optreedt. Wel is het slim bepaalde e-nummers te vermijden bij een allergie, als je koosjer of halal eet of als je vegetariër of veganist bent.
Inhoudsopgave
Wat zijn e-nummers?
E-nummers zijn hulpstoffen, ook wel additieven genoemd, die bijdragen aan houdbaarheid en kwaliteit van voedingsmiddelen. Producten kunnen er zo aantrekkelijk uit blijven zien en ingrediënten scheiden zich niet van elkaar. Voordat een stof een e-nummer toegekend krijgt wordt eerst door de Europese Unie (EU) grondig onderzocht of de stof wel veilig is en wat de maximale toegestane hoeveelheid is om toe te voegen aan een product. Het e-nummer is als het ware een soort keurmerk. E-nummers in voeding mogen absoluut geen ‘gebreken’ aan producten maskeren.
Definitie volgens de wet
Volgens de wet omschrijf je een hulpstof als volgt: “Elke stof met of zonder voedingswaarde die op zichzelf gewoonlijk niet als voedsel wordt geconsumeerd en gewoonlijk niet als kenmerkend voedselingrediënt wordt gebruikt, en die om technische redenen bij het vervaardigen, verwerken, bereiden, behandelen, verpakken, vervoeren of opslaan van levensmiddelen bewust aan deze levensmiddelen wordt toegevoegd, met als gevolg of redelijkerwijs te verwachten gevolg dat de stof zelf dan wel de derivaten ervan, direct of indirect, een bestanddeel van die levensmiddelen worden”
Bang voor E-nummers in voeding?
Zonder dat je duidelijke redenen hebt om e-nummers in voeding te vermijden, dus als je een allergie hebt, vegetariër bent of koosjer of halal wilt eten dan hoef je niet bang te zijn dat je teveel hulpstoffen binnenkrijgt. De meeste hulpstoffen zijn natuurlijk. E162 is bijvoorbeeld simpelweg bietenrood en E300 is een benaming voor vitamine C. E-nummers worden grondig op veiligheid onderzocht en op basis daarvan wordt de aanvaardbare dagelijkse inname (ADI) vastgesteld. Dat is een hoeveelheid die honderd keer lager is dan de hoogste hoeveelheid die bij proefdieren geen schadelijk effect aantoonde. Het is dus zelfs niet erg als je de ADI af en toe overschrijdt.
Waar op te letten bij e-nummers?
Je kunt e-nummers van elkaar onderscheiden omdat ze per soort en nummer ingedeeld zijn. In elke categorie vind je natuurlijke en ‘geproduceerde’ e-nummers, vegetarische e-nummers en dierlijke e-nummers. Ook behoren tot elke categorie e-nummers die wel en niet halal of koosjer zijn en welke lactose, koemelk en gluten bevatten. Als vegetariër, veganist of als je allergisch bent voor een hulpstof moet je goed op verpakkingen van producten letten of deze stoffen in producten zitten.
E100 – E199 kleurstoffen
E200 – E299 conserveermiddelen
E300 – E399 voedingszuren (antioxidanten).
E400 – E499 emulgatoren
E500 – E599 diverse additieven
E600 – E699 smaakversterkers
E700 – E799 conserveermiddelen
E900 – E999 hulpmiddelen (Anti-schuimmiddelen, glansmiddelen, deegverbeteraars, zoetstoffen)
E900 – E999 gemodificeerde-zetmelen
Bekijk welke e-nummers je niet kunt eten als vegetariër of veganist en bij een allergie voor lactose, koemelk en gluten. Bekijk ook welke e-nummers je niet kunt eten als je koosjer of halal voedsel wilt eten.
Omstreden e-nummers
De e-nummers E951, oftewel aspartaam en E621, oftewel glutamaat zijn omstreden. Veel consumenten geloven dat deze ongezond zijn.
Aspartaam
De EFSA, de onafhankelijke Europese autoriteit die onderzoek op het gebied van aspartaam heeft beoordeeld, stelde vast dat aspartaamhoudende producten veilig zijn op lange termijn. Dit sluit ook aan bij bevindingen van het SCF en de JECFA. Dit zijn wetenschappelijke instituten die voedingsstoffen in voedsel onderzoeken. Mensen met phenylketonurie moeten wel oppassen met aspartaam omdat het aminozuur fenylalanine in aspartaam zich kan ophopen in het bloed. Een hersenbeschadiging kan het gevolg zijn. Voor deze mensen zetten productenten de vermelding: ‘bevat een bron van fenylalanine’. Mensen zonder deze aandoening lopen geen gevaar. Het is niet significant aangetoond dat aspartaam kanker veroorzaakt. Er is wel onderzoek naar gedaan, maar de EFSA en de andere instituten kijken alleen naar zeer betrouwbaar wetenschappelijk onderzoek. Alleen onderzoek waar heel duidelijk is aangetoond dat een effect werkelijk door een bepaalde stof is veroorzaakt is betrouwbaar. Omdat er zoveel andere factoren kunnen bijdragen aan kanker en andere ziekten is het heel moeilijk om aan te tonen waardoor het ontstaan daarvan precies vandaan komt.
Glutamaat
Glutamaat, ook wel ve-Tsin genoemd wordt onder vermelding van E621 gebruikt als smaakversterer in voeding. Het veroorzaakt de smaakintensiteit umami. De stof zit ook in eiwithoudende voedingsmiddelen zoals melk, vlees, vis en groenten omdat glutamine een onderdeel is van eiwit. Het is een niet-essentieel aminozuur, dus je lichaam kan het zelf aanmaken. Glutamaat heeft een belangrijke functie als energiebron voor de darm en als neurotransmitter in de hersenen. Het wordt gemaakt doordat bacteriën in een mengsel van suikers, melasse of zetmeel het glutaminezuur synthetiseren en uitscheiden. Door dat te filteren en zuiveren wordt glutaminezuur omgezet in natriumglutamaat. Na zuivering, kristallisatie en drogen ontstaat poeder dat kan worden toegevoegd aan voedingsmiddelen ter verbetering van de smaak.
Jarenlang onderzochten wetenschappers het effect van natrium glutamaat op de menselijke gezondheid. In 2000 legden wetenschappers alle onderzoeken naast elkaar en schreven een samenvatting. Hieruit bleek dat er geen bewijs was voor schadelijke effecten en dat glutamaat een veilige hulpstof is voor voedingsmiddelen bij een aanvaardbare dagelijkse hoeveelheid.
Conclusie
Kortom, e-nummers worden vanuit de wetenschap veilig bevonden. Vanuit de EU gelden strenge regels waar producenten zich aan moeten houden. Je kunt dus veilig producten met e-nummers gebruiken. Als je je toch zorgen maakt kun je ze natuurlijk altijd vermijden en kijken hoe je je daarbij voelt. Ze zijn niet essentieel voor ons lichaam. Het is altijd goed om pure producten te gebruiken, dan weet je zeker dat de toegevoegde producten minimaal zijn.
